Vinden mensen je echt leuker als je eerlijk en oprecht bent?

Gemiddeld liegen we twee keer per dag. Maar dat kunnen we beter niet doen als we aardig gevonden willen worden. De beste klik heb je namelijk met mensen die eerlijk zijn. 

Onderzoek van de Canadese psycholoog Leanne ten Brinke laat zien dat authenticiteit geen vaag moreel ideaal is, maar een meetbaar aantrekkelijk kenmerk. In meerdere studies ontdekten zij en haar collega’s dat mensen als aantrekkelijker worden beoordeeld als ze de waarheid spreken in plaats van te liegen, zelfs als de leugen niet wordt doorzien. We voelen het verschil zonder het expliciet te benoemen.

Dat is op zichzelf al ongemakkelijk. We geloven graag dat we rationele wezens zijn, die afgaan op feiten en argumenten. Maar blijkbaar pikken we subtiele signalen op: warmte, openheid, de bereidheid om iets van jezelf te laten zien. Precies die eigenschappen blijken samen te hangen met waarheidsgetrouw gedrag. En omgekeerd: wie liegt, wordt vaak net iets afstandelijker, minder coöperatief, minder gul met details. Het zijn kleine dingen, maar ons sociale brein telt ze genadeloos op.

Opvallend is dat dit zogenoemde 'truth attraction effect' sterker bleek bij vrouwen dan bij mannen. Niet omdat vrouwen eerlijker zouden zijn, maar omdat eerlijkheid bij hen sterker werd gekoppeld aan sympathie en benaderbaarheid. De aantrekkingskracht werd overigens niet beïnvloed door het geslacht van degene die oordeelde. Met andere woorden: eerlijkheid werkt, ongeacht wie kijkt.

Interessant is ook wanneer die aantrekkingskracht verdwijnt. Tijdens cruciale momenten in een gesprek – als iemand een lastige vraag krijgt en begint te draaien – keldert de aantrekkelijkheid. Zelfs als iemand verder in hetzelfde gesprek weer de waarheid spreekt, scoort die persoon lager op de momenten van misleiding. We reageren dus niet alleen op iemands imago, maar ook op het ritme van eerlijk en oneerlijk gedrag.

Dat heeft consequenties. In een sociale wereld waarin aantrekkelijkheid bepaalt wie we benaderen, vertrouwen of aannemen, is liegen geen onschuldige vaardigheid. Het heeft een prijs. Wie structureel dingen verdraait, verliest iets dat moeilijk te herstellen is: spontaniteit, warmte, geloofwaardigheid.

Dat wringt met onze tijd, waarin transparantie wordt bejubeld, maar zorgvuldig gecureerde versies van onszelf de norm zijn. We delen veel, maar niet alles. En dat hoeft ook niet. Eerlijkheid betekent niet dat je elk detail op tafel legt. Het betekent wel dat wat je wél deelt, klopt.

Misschien is dat de kern van aantrekkingskracht: niet hoe goed je je rol speelt, maar hoe weinig rol er eigenlijk nodig is. In een wereld vol praatjes blijkt de waarheid nog altijd het meest overtuigende verhaal.

Bron: Psychology Today